MANJE POZNATE RIJEČI
A
ALOHTONA VRSTA
- vrsta koju je čovjek unio na područje na kome prirodno nije bila rasprostranjena.
AKVATORIJA
- je vodena površina neodređene veličine, na moru, jezerima ili rijekama.
ARBORETUM
- nastao je od latinske reči arbor, što znači drvo i odnosi se na zbirku vrsta drveća i žbunja.
AREAL
- (lat. area - oblast) je dio teritorije ili akvatorije u kome određena populacija/vrsta vrši životne procese.
AUTOHTONA VRSTA
– je vrsta koja je prirodno rasprostranjena na nekom području.
B
BIOCENOZA
– ili životna zajednica predstavlja biološki sistem obrazovan od populacija različitih vrsta biljaka, životinja, gljiva i mikroorganizama.
BIOTOP
– ili životno stanište je mjesto u prirodi koje su zauzela živa bića. Svaki organizam živi u određenom tipu životnog staništa, u jednom jezeru, rijeci ili pustinji, i tu ga je moguće lako pronaći.
V
VALOV
– je ledničko korito kroz koje se lednik kreće. Ima strme strane i široko, blago zaravnjeno dno. Nastaje kada lednik izađe iz cirka zato što je količina leda veća od zapremine cirka.
G
GARIGA
– je tip niske žbunaste sredozemne vegetacije, koja se razvija na mjestima koja ne mogu podržati drvenastu vegetaciju. Usled čovjekovog negativnog uticaja, garige nastaju na mjestima krčenja i uništavanja mediteranskih šuma i makija.
GRADINA
– je stari naziv za praostorijsku tvrđavu, utvrđeni grad iz doba neolita, naročito su brojne u bronzano i gvozdeno doba.
D
Đ
E
EKOSISTEM
– Ekosistem je je prirodni ili prirodno-antropogeni kompleks, koji su formirali živi organizmi zajedno sa svojim okruženjem. Osnovni ekosistemi: mora, morska obala, potoci, bare, močvare, šume, pustinje i td.
EMERZNE BILJKE
- su one biljke koje su jednim dijelom izdignute iznad vode, ali su im podzemni organi uvijek u vodi, odnosno veoma vlažnoj podlozi.
ENDEM
- (grč.- lokalni) je organizam koji je rasprostranjen na određenoj, često maloj, teritoriji ili akvatoriji.
Ž
Z
ZAŠTIĆENA PRIRODNA DOBRA
- Zaštićena prirodna dobra su lokaliteti koji imaju izraženu biološku, geološku, ekosistemsku ili predionu raznovrsnost. Zaštićena prirodna dobra su: zaštićeni lokaliteti, zaštićene vrste biljaka, životinja i gljiva i zaštićeni geološki i paleontološki objekti (fosili, minerali, kristali i pećinski nakit i dr.)
I
J
K
KRIPTODEPRESIJA
– (grč.– skrivam, pokrivam, lat. depressio – potisnuti, pritisnuti) Površina jezera je iznad, a dubina ispod nivoa mora.
KRAŠKI (KARSTNI) RELJEF
– Ovaj oblik reljefa je nastao pod dejstvom tekuće i atmosferske vode na rastvorljive stijene, kao što su karbonatne stijene (krečnjak, dolomit). Postoje površinski (škrape, vrtače, uvale) i podzemni (jame, pećine) kraški oblici reljefa.
KATUN
– je privremena pastirska koliba ili naselje u planinskim oblastima.
L
LJ
M
N
NEKROPOLA
- je groblje ili mjesto gdje se sahranjuje, dok je bukvalno značenje prema izvornoj grčkoj riječi nekropolis "grad mrtvih".
Nj
O
OKAPINA
– je mala pećina. To je početni stadijum nastanka pećine, sa velikim otvorom i kratkim hodnikom.
P
PARK PRIRODE
– je prostor dobro očuvanih prirodnih odlika hidrografije, pedologije, flore i faune, kao i geomorfoloških i geoloških karakteristika reljefa. U njemu preovlađuju prirodni ekosistemi i promjene su svedene na minimum.
PAŠNJAK
- je površina zemljišta koja se koristi za prehranu i uzgoj stoke, najčešće ispašom. Prema nadmorskoj visini može se podijeliti na planinske pašnjake (“suvati”) i nizijske pašnjake.
POPULACIJA
- je grupa jedinki iste vrste koja naseljava određeni prostor i mogu međusobno da se razmnožavaju dajući potomstvo.
PRAŠUMA
- doslovno znači “stara šuma“. To je šuma koja se od svog nastanka razvijala uz malo ili bez utjecaja čovjeka, odnosno nastala je djelovanjem prirode.
R
RELIKT
- je ostatak biljne ili životinjske vrste koja je nekada bila velika i široko rasprostranjena populacija.
S
SAVARDAK
– je najstariji i najtipičniji primjerak tradicionalnog sezonskog graditeljstva na području gdje je stočarstvo dominantan odblik privređivanja. U prošlosti se koristio kao prostor za stalno življenje. Pravi se tako što se određeni broj drvenih oblica kružno pobije u zemlju, dok se završeci spajaju u jednu tačku (tjeme). Otvor je sami ulaz, a krovni pokrivač (od bukovih grana sa lišćem ili ražane slame), je cijela kuća.
SUBMERZNE BILJKE
– su vodene biljke, koje su čitave potopljene u vodi.
SILIKATI
- su soli silikatne kiseline. Oni su najbrojnija grupa minerala. Najveći broj stijena je izgrađen od silikata. Osnovni sastojci silikata su: kiseonik, silicijum, aluminijum, gvožđe, kalcijum, magnezijum, natrijum i kalijum. U silikatima se mogu javiti i litijum, berilijum, barijum i mangan. Često se u silikatima javlja i voda, nekada i vodonik. U sastav nekih silikata ulazi veliki broj elemnata tako da je njihov sastav često veoma složen.
T
TOPONIMI
- (grč. τόπος = mjesto, ὄνομα = ime) su imena mjesta. Toponime proučava toponomastika.
TOROVI
- ograđen prostor za privremeni boravak stoke.
Ć
U
F
FLOTANTNE BILJKE
– ili plutajuće biljke, su biljke čiji listovi plutaju na vodi ili štrče iznad nje.
H
C
CIPRUS
- je specifičan oblik kamenog nadgrobnog spomenika u obliku prizme ili cilindra, s natpisom ili ukrasom.
CIRK
- je prostrano udubljenje okruglastog oblika u kome se formira lednik. Najčešće je sa tri strane okružen planinskim grebenima, a na četvrtoj je široko otvoren prema planinskom podnožju. Kretanjem lednika cirkovi se proširuju.
Č
Dž
Š
ŠIKARA
– ili gustiš je naziv za veoma guste skupine niskog drveća i visokog žbunja, u kojima najčešće dominira jedna biljna vrsta.