Ris

BIOLOGIJA


Lynx lynx balkanicus- Balkanski ris


Stanje populacije balkanskog risa u Crnoj Gori pod znakom je pitanja, a 2011. godine došlo se do zaključka da na prostoru naše zemlje, Albanije, Makedonije i Kosova ima svega 20 do 40 odraslih jedinki.

Crtež: Mirjam Bentele

Populacija balkanskog risa (Lynx lynx balcanicus, Buresch. 1941) je najugroženija populacija risa u Evropi.
Biologija, ekologija i istorija balkanskog risa nijesu dovoljno shvaćene i dokumentovane ali je očigledno da su najveće prijetnje za tako malu populaciju bile direktni progon u prošlosti, pad populacje plijena, kao i gubitak i usitnjavanje staništa.

Ekologija i ponašanje:

Ris je tipična samačka životinja, koja naseljava šume i koja se približava  ostalim risevima, samo  u doba parenja. Koristi veliku teritoriju (od 3-5 km u prečniku) i svoju teritoriju obilježava urinom ili žlijezdastim sekretom. Ris je uglavnom aktivan noću. Za jednu noć može da  pređe od 1 pa do 45  kilometara.

Izgled:

Dug je 80-130cm, visok  oko 65cm, a težak 12-35 kilograma. Mužjaci su  krupniji i za  oko nešto teži od ženki.  Boja krzna je žuto-kafenkasta do crvenkasto-siva sa crnim tufnama, mada  postoje primjerci i  bez njih. Ima  kratak rep, duge noge sa širokim šapama. Kratak vrat. Okruglu glavu, kao i trouglaste uši  koje se završavaju sa dugačkim crnim dlakama koje su dugačke i do 4 cm.

Ishrana:


Obično se  hrani  glodarima (pretežno zecom) i papkarima kao što su srna  i divokoza. Njegova  ishrana  se  mijenja sezonski, ali  zavisi i od  dostupnosti  plijena.

Razmnožavanje:

Ženka dostiže polnu zrelost u uzrastu od 24 mijeseca, a  mužjaci u  uzrastu od 30 mijeseci. Parenje se odvija od  februara do sredine aprila. Ženka nosi mlade 67-74 dana i na svijet donosi 1-5, a najčešće 2-3  mladunčeta. U uzrastu od 10  mijeseci , mladi  napuštaju  majku i postaju samostalni.

Životni vijek:

Ris može da  živi do 17 godina.

Monitoring:

Praćenjem stanja populacije risa 2013. godine, na prostoru nacionalnih parkova Crne Gore, utvrđeno je da postoji mogućnost da  on i dalje  naseljava Nacionalni park Prokletije.

NAPOMENA:


Na teritoriji Crne Gore, od familije mačaka može da se sretne i divlja mačka. Ona se od risa  razlikuje po malim dimenzijama, dugim repom i odsustvom dugačkih crnih čuperaka  na ušima.
Ris uhvaćen na kamera-zamki u NP Mavrovo- Makedonija